Biżuteria z czasów PRL
Polska biżuteria z okresu powojennego zyskuje coraz większe uznanie, zarówno w kraju, jak i za granicą. Z jednej strony to cieszy, ponieważ widać rosnącą wartość naszych rodzimych wyrobów. Z drugiej strony, prowadzi to do znaczącego wzrostu cen biżuterii z czasów PRL. W czasach, gdy na rynkach zachodnich dominowała już masowa produkcja biżuterii, głównie z odlewów, polskie spółdzielnie wciąż oferowały produkty w całości wykonane ręcznie. Polskie wzornictwo z tego okresu, i nie tylko, cechowało się wyjątkową pięknością.
Historia
Stara polska biżuteria charakteryzuje się stylem znacznie różniącym się od minimalizmu. Moje ulubione przedmioty z tego okresu to pierścionki, które są tutaj szczególnie licznie reprezentowane. Imago Artis, jedna z najbardziej znanych wytwórni biżuterii, miała swoją siedzibę w Krakowie i była aktywna w latach 1947-1995. zachodnich dominowała już masowa produkcja biżuterii, głównie z odlewów, polskie spółdzielnie wciąż oferowały produkty w całości wykonane ręcznie. Polskie wzornictwo z tego okresu, i nie tylko, cechowało się wyjątkową pięknością.
Wytwórnie biżuterii PRL
Warszawki Warmet
Warmet, największa z państwowych wytwórni jubilerskich, została założona w Warszawie w 1965 roku, korzystając z infrastruktury zakładów Centrali Wyrobów Jubilerskich Jubiler. Firma ta słynęła z produkcji zarówno srebrnych, jak i złotych wyrobów, oferując szeroką gamę wzorów dostępnych w różnych wariantach.
Wśród najbardziej znanych produktów Warmetu znalazły się kopułkowate pierścionki ze srebra, pierścionki ze złota, a także zawieszki z serii Ze Znakami Zodiaku oraz liczne bransoletki. Cechą charakterystyczną biżuterii Warmetu była lekkość i przemyślane formy, które łączyły prostotę przekazu bez zbędnych, bogatych zdobień czy stosowania wielu technik jubilerskich w jednym wyrobie. Ta różnorodność sprawiała, że prawie każdy mógł znaleźć coś dla siebie wśród produktów wytwórni.
Imago Artis
Spółdzielnia Imago Artis została założona w Krakowie już w 1947 roku, a od 1949 roku rozpoczęła produkcję biżuterii i galanterii metalowej. Charakterystycznymi elementami wyrobów tej spółdzielni jest zastosowanie techniki filigranu i częste wykorzystanie korali.
Filigran, jako jedna z technik jubilerskich, jest szczególnie ceniony w Polsce, a Imago Artis zasłynęło z tworzenia w tej technice setek różnorodnych form biżuteryjnych, od pierścionków, poprzez broszki, aż po naszyjniki. Biżuteria Imago Artis zdobyła popularność dzięki swojej unikalności, wyróżniając się na tle innych wytwórni, takich jak Warmet.
Ponadto, podobnie jak Warmet, Imago Artis produkowała biżuterię na skalę przemysłową. Chociaż wyroby wykonane ze złota były stosunkowo rzadkie, srebrna biżuteria była szeroko dostępna. Szczególnie cenione są również serie wyrobów z herbem Uniwersytetu Jagiellońskiego, które dziś uważane są za bardzo wartościowe.
Wytwórnia Jubilerska Orno
Istniejąca od 1949 roku, spółdzielnia ORNO jest uznawana za najbardziej prestiżową wytwórnię jubilerską z czasów PRL. Jej luksusowe produkty przyciągały uwagę dzięki niezwykłej formie, nad której kształtem czuwał między innymi wpływowy Romuald Rochacki. Wytwórnia ta zatrudniała wielu utalentowanych artystów-plastyków, co pozwoliło na tworzenie niepowtarzalnych i od razu rozpoznawalnych dzieł sztuki użytkowej.
Spółdzielnia zdobyła dodatkową sławę dzięki wystawie zatytułowanej „ORNO znaczy zdobię”, która miała miejsce w Muzeum Historycznym m.st. Warszawy. Wystawa ta podkreśliła unikalność i bogactwo form wyrobów ORNO, które wyróżniały się na tle innych produktów z tego okresu. Osoby, które pamiętają czasy funkcjonowania spółdzielni i jej sklepów, z pewnością potwierdzą, że produkty ORNO nigdy nie były tanie, a ich ekskluzywny charakter utrzymuje się do dzisiaj.
Biżuteria jako inwestycja
Rosnące od kilku lat zainteresowanie nią sugeruje, że trend ten nie jest jedynie chwilowym zjawiskiem, ale raczej rozwijającą się gałęzią rynku biżuterii z przeszłości. Na to wpływają coraz liczniejsze publikacje na ten temat oraz obecność tej biżuterii na wystawach muzealnych, co w pewnym stopniu równoważy ją z biżuterią sprzed II wojny światowej. Dodatkowo, fakt że większość z niej jest wykonana ze srebra sprawia, że jest bardziej dostępna dla większej liczby kolekcjonerów niż biżuteria z innymi materiałami, np. złota, co jest istotne dla wzrostu zainteresowania.
Podsumowując, biżuteria autorska z okresu PRL-u jest coraz bardziej pożądanym obiektem na rynku kolekcjonerskim ze względu na jej różnorodność, dostępność i rosnącą popularność. Trend ten prawdopodobnie będzie się utrzymywał przez dłuższy czas, a niektóre wzory już teraz cieszą się uznaniem, szczególnie jeśli znany jest ich autor.
Z uwagi na bogactwo form i relatywną dostępność, popyt na te przedmioty będzie kontynuował wzrost. Należy również zauważyć, że wśród biżuterii wykonywanej przez spółdzielnie wyróżniają się rzadsze formy wykonane ze złota, często na zamówienie. Takie przedmioty są jeszcze bardziej poszukiwane niż biżuteria srebrna i osiągają wyższe ceny na rynku kolekcjonerskim.
